Gider pusulası mal hizmetlerin vergi mükellefi olmayan kişi ya da kurumlar tarafından düzenlenen belgelere denmektedir. Aynı zamanda tüketicilere satılmış olan ürünlerin iade alınması için de gider pusulaları düzenlenmektedir.
Gider Pusulası Nedir?
Vergi mükellefi olmayan kişilerden herhangi bir ürün ya da hizmet alınması halinde bu hizmetlerin belgelendirilmesinde kullanılan belgeye gider pusulası denir. Satılan malların tüketicilerden iade olarak alınması halinde de gider pusulası kesilmektedir. Gider pusulası vergi sistemindeki önemli birtakım ihtiyaçların giderilmesi için kullanılır.
Gider Pusulası Ne Demek?
Mal veya hizmet alımı için yapılan tüm harcamaları gösteren resmi belgelere gider pusulası denir. Mükelleflerin, mükellef olmayanlardan yani fatura kesme yetkisi olmayanlardan aldıkları mal ve hizmet için fatura mahiyetinde aldıkları belgeler gider pusulaları olarak bilinir. Vergiye dahil olan tüm işlemlerin belgeler ile kayıtlı olması ve vergi matrahının da doğru belirlenmesi oldukça önemlidir.
Kurumlar vergisi, KDV mükellefleri ve gelir vergisi mükellefleri fatura kesebilmektedir. Bundan dolayı fatura kesemeyen kişilerden alınan hizmetlerin karşılığında da faturalandırma gider pusulasıyla mümkün olmaktadır. Gider pusulası genel bakışta esnaflar tarafından kesilen faturalar olarak kabul edilmektedir.
Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?
Maliye Bakanlığı 225 numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği aracılığı ile gider pusulalarının düzenlenmesi için değişiklikler yapmıştır. Buna göre gider pusulasıda düzenlenirken dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:
- Gider pusulasında hizmetin cinsi, fiyatı, adedi, toplamı, tutarı, net tutarı, vergi oranı, hizmeti veren ve alan tarafların unvanları ya da isimleri, adresi, vergi numarası ve düzenleme tarihi ile ilgilere yer verilmesi gerekir.
- Gider pusulaları en az iki nüsha olacak şekilde düzenlenmelidir.
- Düzenlenen iki nüshalık gider pusulasının ilk nüshası ürünü satanın, ikinci nüshası ise hizmeti alanın olacaktır.
- Gider pusulaları noterler tarafından tasdik ettirilecek ya da anlaşmalı matbaalarda bastırılacaktır.
Gider Pusulasının Stopaj Oranları
Gelir Vergisinde bulunan 94.madde gereğinde vergiden muaf olan kurumlardan mal ve hizmet alınması karşısında stopaj ödemeleri yapılması gerekir. Mal ve hizmetin çeşidine göre stopaj oranlarında da değişiklikler meydana gelir. Stopaj oranları şu şekildedir:
- Hurda mal alımı %2
- Diğer tüm mal alımları %5
- Paspas, fırça, çarşaf, çorap, dokuma ürünleri gibi ürünlerin hizmet bedelleri %2
- Diğer tüm hizmet alımları
- Mal ve hizmet alınan kişi eğer vergi mükellefi değilse ve esnaf olarak da sayılmıyorsa %20 stopaj uygulanır.
Gider Pusulasını Kimler Kullanır?
Fatura verme ya da alma mecburiyeti bulunan mükelleflerin, fatura verme mecburiyeti olmayanlardan aldığı mal ve hizmet karşılığı gider pusulası düzenlenir. Gider pusulaları bu özellikteki kişiler için fatura hükmündedir. Vergi Usul Kanununda bulunan 234. maddede gider pusulası için şu şekilde açıklama yapılmıştır:
Birinci ya da ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit bir usulde tespit edilenler ile defter tutma mecburiyeti olan serbest meslek çalışanları ve çiftçilerin: vergiden muaf olan esnaflara yaptırmış oldukları iş ya da aldıkları ürün için tanzim edip, hizmeti verene ya da ürünü satana imza ettirmeleri gereken gider pusulaları vergiden muaf olan kişi ya da kurumlar için verilmiş fatura hükmündedir. Bu belgeler, birinci ya da ikinci sınıf tüm tüccarların, ürünlerini ve hizmetlerini satan kişilerden aldıkları altın ya da kıymetli eşyalar için de tanzim edilir.
Gider pusulaları; işin cinsi ve miktarı ile birlikte, iş ücreti, işi yapan ve yaptıranın unvanları ya da ad soy ad, adres ve tarih bilgileri ile satan kişiye iletilir. Ayrıca gider pusulaları seri ve sıra numarası ile birlikte teselsül ettirilir.