Korona Virüs Hakkında Bilmeniz Gerekenler

?lk olarak 8 Aral?k 2019 tarihinde çin’in Wuhan kentinde ortaya ç?kan covid 19 virüs’ü ilk ba?larda Çin hükümeti taraf?ndan pek ciddiye al?nmad?. Çin virüs’ün üstesinden gelebilece?ini dü?ündü fakat virüs kontrolden ç?karak yay?lma h?z? artt? ve Çin s?n?rlar?n? a?t?. Virüs’ü kontol alt?nda tutamayan Çin durumu dünya sa?l?k örgütü (World Health Organization) WHO’a bildirmek zorunda kald?. Çin’in konrtolünden ç?kan virüs art?k tüm dünyay? yak?ndan ilgilendiren bir pandemi’ye dönü?mü?tü.

 Pandemi Nedir?

 Bula??c? bir hastal???n yaln?zca bir ülkede yada bir bölgede de?il, tüm dünyaya yay?lm?? olmas? durumuna pandemi ad? verilir.   Çok s?k görülen bir durum de?ildir fakat bir hastal?k pandemi boyutuna gelirse, tüm dünya ülkeleri bu durumdan hem sosyal   hemde ekonomik yönde olumsuz olarak etkilenecek demektir.

Covid 19 Virüsü Nas?l Oraya Ç?kt??

Virüs’ün nereden ç?kt??? konusu ile ilgili internette ce?itli iddialar var. Bu iddialar?n en popüler olan? yarasa çorbas?’ndan ç?kt??? üzerine. Fakat uzmanlar?n yapt??? aç?klamaya göre virüs, çin’in Wuhan kentinde yer alan bir canl? hayvan pazar?nda ortaya ç?kt?. Bir çok farkl? havyan türünün birbiri üstüne kafesler ile konuldu?u bu canl? hayvan pazar?nda virüs, pazarda çal??an bir insana hayvandan geçti. Ve daha sonra insandan insana bula?arak yay?ld??? dü?ünülüyor.

 Korona Virüs Nedir?
 Korona bir virüs ailesidir. Covid 19’dan öncede yine korona virüs ailesinden olan SARS virüsü ve MERS virüsü ortaya   ç?km??t?. Covid 19 ‘da SARS ve MERS gibi korona virüs ailesinden geliyor. Bu nedenle Covid 19 için “Yeni Tip Korona Virüs”   deniliyor.

 Covid 19 ?sminin Anlam? Ne?
  Korona virüs ailesinin bir türü olan covid 19 ad?n? nereden al?yor ?imdi buna bakal?m. Covid 19 kelimesinin ilk iki harfi olan   “co” virüs ailesi olan Corona’y? temsil ediyor. “CO” dan sonra gelen “vi” harfleri “virüs” anlam?na geliyor. “V?”den sonra gelen   “d” harfi ise “hastal?k” anlam?na gelen “Disease” kelimesini temsil ediyor. Son olarak 19 say?s? ise ise virüsün ortaya ç?kt??? y?l’?   ifade ediyor. Virüs ilk olarak 2019 y?l?n?n son aylar?nda görünmü?tü. Bu nedenle “Yeni Tip Korona Virüs” olarak an?lan bu     hastal??? Covid 19 ad? veriliyor.

 Korona Virüs Nas?l Yay?l?yor? 

 ?lk olarak hayvandan insana bula?an virüs, insanlar aras?nda çok h?zl? bir ?ekilde yay?lmaya ba?lad?. Virüs, temas etti?imiz her nesne üzerinde kalabiliyor ve bu nesnelere temas eden di?er ki?ilere bula?abiliyor. Bunun yan? s?ra birebir temas, hap??rma, aks?rma, öpü?me gibi yollarla çok kolay ?ekilde bula?abiliyor.

 Kimler Risk Alt?nda?

 Dünya genelinde Korona Virüs’e ba?l? ölümlere bak?ld???nda her ya? grubundan insan?n hayat?n? kaybetti?i görünüyor. Yani virüs her ya? için tehlikeli. Burada önemli olan nokta vücudumuzun ba????kl?k sisteminin ne kadar güçlü oldu?u ile alakal?. Fakat korona virüs’e kar?? özellikle dikkat etmesi gereken ki?iler var. ?statistikler’e bakt???m?z zaman vakalar?n %80’i hastal??? hafif geçirip iyile?irken %20’lik k?s?m ise ciddi semptomlar göstererek hastal??? daha a??r geçiriyor. Ba????kl?k sisteminin zay?f olmas?ndan dolay? risk alt?nda olan bireyleri ortak özellikleri ?u ?ekilde;

l 60 ya? üstü olanlar.
l Ciddi düzeyde kronik hastal??? olanlar.
l Hipertansiyonu olanlar
l Kalp hastal??? olanlar.
l Kronik Solunum yolu hastal??? olanlar.
l Diyabet hastas? olanlar.
l Kanser hastas? olanlar.

Ve bunlara ek olarak virüs ile en ön cephede sava?an sa?l?k çal??anlar? büyük risk alt?nda.

 Korona Virüs Vücuda Nas?l Giriyor?

 Virüs’e temas etmemiz halinda virüs’ü vücudumuza girmesini önlemeliyiz. Bunun için eldiven kullanmal?y?z. Aksi halde elimize temas eden virüs; göz, burun ve a??z yolu ile vücuda giriyor. Bu nedenle kalabal?k yerlere gidilmemeli, gidiliyor ise s?k s?k de?i?tirmek ?art? ile eldiven ve maske kullan?lmal?. Ayr?ca eve geldi?imiz zaman d??ar?da giydi?imiz elbiselerimizi ç?kartmal? ve ellerimiz ile yüzümüzü bol su ile y?kamal?y?z.

 Sosyal Mesafe Nedir?

 Çevremizdeki herkes virüs kapm?? olabilir. Ve bu ki?iler asl?nda birer ta??y?c? olabilir. Bu nedenle insanlar ile çok fazla temas etmemek önemli. ?nsanlar ile aram?za minimum bir buçuk iki metre mesafe koymam?z gerekiyor. Böylece kimse ile temas kurmam?? olaca??z. Ayn? zamanda kar??m?zda ki ki?i hap??rsa, aks?rsa ve öksürse bile biz uzakta olmu? olaca??z. Sosyal mesafe bu nedenle hayat? önem ta??yor.

 Kuluçka Süresi Nedir?

 Virüs’ün vücuda girmesi ile belirtileri göstermeye ba?lamas? aras?nda geçen süreye kuluçka süresi ad? veriliyor. Covid 19 kuluçka süresi uzmanlar taraf?ndan 14 gün olarak belirtildi. Bu nedenle yurt d???ndan gelen ki?iler 14 gün karantina alt?nda tutuluyor. Korona Virüs kapm?? ki?iler bu süre içerisinde belirtileri gösteriyor ve tedavi alt?na al?n?yor. Böylece yurt d???ndan gelen ki?iler aras?nda kimler hasta, kimler de?il 14 gün içinde tespit ediliyor.

 Korona Virüs Nas?l Öldürüyor?

 Bir ?ekilde vücuda giren virüs kuluçka süresini tamamlad?ktan sonra akci?erlere yerle?iyor ve akci?erde ço?al?yor. Virüs’ün yeni olmas?ndan dolay? ba????kl?k sistemimiz bu virüs’ü tan?yam?yor ve kar?? koyam?yor. Ba????kl?k sistemimiz virüs’e kar?? koymakta yetersiz kal?nca akci?erde yerle?mi? olan virüszatürre’nin geli?mesine sebep oluyor. Enfeksiyonun giderek yay?lmas? sonucu akci?er kapasitesi bunu kald?ram?yor ve solunum güçlü?ü ba? gösteriyor. Son evrede ise hasta solunum yetmezli?i sonucu hayat?n? kaybediyor.

 Covid 19 Belirtileri Nelerdir? 

 Covid 19 virüs’üne maruz kalan ki?ilerde genel olarak ?u belirtiler kendisini gösteriyor.

l Yüksek ate?.
l Kuru öksürük.
l Nefes darl??? (genellikle a??r vakalarda görünür.)
l Yorgunluk hissi.
l Tat alma ve koku alma duyusunu kaybetme.
l Vücudun çe?itli yerlerinde aniden beliren ve uzun süre gitmeyen a?r? ve s?z?lar.
l Bo?az a?r?s?.
l ?iddetli ve uzun süre geçmeyen ba? a?r?s?.
l ?shal.
l Vücudun çe?itli yerlerinde cilt dökülmesi.
l Özellikle el ve ayak parmaklar?ndan renk de?i?imi.
 

Covid 19 Virüsünden Korunmak ?çin Ne Tür Önlemler Almal?y?z?

 Dünyay? etkisi alt?na alan Covid 19 virüs’ünden korunmak için alabilece?imiz en iyi önlem yakalanmamak için kendimizi korumak. Bunun için gerekmedikçe evden ç?kmamal?y?z. Bu zor günler geçene kadar kalabal?k ortamlardan uzak durmal?y?z. Yine de d??ar? ç?kmak zorundaysak ve çal???yorsak, sosyal mesafeyi koruyarak insanlardan uzak durmal?y?z. S?k s?k de?i?tirmek ?art? ile eldiven ve maske kullanmal?y?z. Bunlara ek olarak a?a??daki önemleri mutlaka almal?y?z;

l Ellerimizi y?kamadan a??z, burun ve göz bölgesine dokunmamal?y?z. Hatta elimizi yüzümüze götürme al??kanl???ndan kurtulmal?y?z.

l El temizli?ine çok önem göstermeliyiz. Ellerimi bol su ve bol sabun ile en az 20 saniye y?kamal?y?z. Su ve sabun yok ise alkol bazl? el antisepti?i ile ellerimizi temizlemeliyiz.

l Hasta insanlar ile temastan kaç?nmal?y?z.

l Hastalar?n yo?un olarak bulundu?u yerleden uzak durmal?y?z. Hastane ve sa?l?k oca?? gibi sa?l?k kurulu?lar?na çok acil bir durum olmad?kça gitmemeliyiz.

l Az pi?mi? ve çi? hayvan ürünlerinen uzak durmal?y?z. ?yi pi?mi? yiyecekleri tercih etmeliyiz.

l Çok ciddi bir durum olmad?kça seyahat etmemeliyiz. E?er seyahat ettiysek sonras?nda mutlaka 14 gün kendimizi izole etmeliyiz. E?er bu süreç içerisinde herhangi bir covid 19 belirtisi fark ederseniz vakit kaybetmeden bir sa?l?k kurulu?una ba?vurmal?s?n?z.