Muhasebe konularından biri olan tek düzen hesap planı yapılan işlemlerin ve kayıtların daha düzene geçmesi için yardımcı olmaktadır. Muhasebe ile alakalı yapılan tüm işler başta olmak üzere harcamalar, gelirler ve dönen varlıklar tek düzen hesap planı altında toplanmaktadır. Sırasıyla bu bilgilerin yer aldığı liste tek düzen hesap planı olarak kayıt edilmektedir. Bu liste özellikle devlet kurumları tarafından onaylı ve resmi bir düzen haline gelmektedir.
Muhasebe konularından biri olan tek düzen hesap planı, yapılan işlemlerin ve kayıtların düzene girmesini sağlar. Muhasebe ile ilgili tüm işlemler; harcamalar, gelirler ve dönen varlıklar bu plan altında toplanır. Bu bilgilerin sırasıyla yer aldığı listeye tek düzen hesap planı adı verilir ve bu plan, devlet kurumları tarafından onaylı, resmi bir düzendir.
Hesapların belirli kodlar halinde listelenmesiyle oluşturulan bu sistem, ülkemizde bilanço esasına göre düzenlenir. Özellikle yıllık kayıt işlemlerinde tarihler ve kodlar ile oluşturulan bu plan, sonradan değiştirilemez ya da silinemez. Kayıt işlemleri muhasebede de kullanılabilir. Tüm bu düzen tek düzen hesap planı olarak tanımlanır.
Tek Düzen Hesap Planı Nasıl Oluşturulur?
Bu plan sistematik ve doğru bir sırayla oluşturulmalıdır. Bu da bilgilere daha kolay ulaşılmasını sağlar. Planın oluşturulmasında:
- İlk rakam hesap sınıfını,
- İkinci rakam hesap grubunu,
- Üçüncü rakam ise büyük defter hesabını temsil eder.
Tek Düzen Hesap Planının Önemi
Tek düzen hesap planı, muhasebenin vazgeçilmez unsurlarındandır. Firmaların yıl boyunca yaptığı tüm kayıtlar bu sistemde tutulur ve değiştirilmez. Bu da güvenli bilgi erişimi sağlar. Doğru bir planlama sayesinde firmalar bilgilerine kolayca ulaşabilir.
İşletmeler her ay yüzlerce muhasebe kaydı oluşturur. Tek düzen hesap planı, bu kayıtların standartlaşması ve anlaşılır bir yapıya kavuşması için resmileştirilmiş hesap cetvelidir. Bilanço esasına göre defter tutan işletmeler, sistemlerini bu plana göre kurmak zorundadır.
Muhasebe programı kullanımı sayesinde şirketlerin alacak ve verecekleri kayıt altına alınabilir, sınıflandırılabilir ve raporlandırılabilir. Tek düzen hesap planı ile birlikte mali tablolar standart bir yapıya kavuşur. Türkiye’de bu sistem 1994 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır.
- Dönen varlıklar (nakit, banka hesapları, stoklar)
- Duran varlıklar (araçlar, makineler vb.)
- Uzun vadeli yabancı kaynaklar (1 yıldan uzun krediler)
- Kısa vadeli yabancı kaynaklar (kredi kartı, kısa vadeli borçlar)
- Öz kaynaklar (sermaye, geçmiş yıl karları)
- Gider hesapları
- Gelir tablosu hesapları (satışlar, maliyetler vb.)
- Nazım hesaplar (bilgi amaçlı kullanılır)
- Serbest hesaplar
Her ölçekteki işletmelerin muhasebe kayıtlarını eksiksiz ve doğru tutması büyük önem taşır. Tek düzen hesap planı bu işlemlerin düzenli ve sistematik şekilde yürütülmesini sağlar. Bilanço esasına göre defter tutan işletmeler bu planı değiştirmeden uygulamakla yükümlüdür.
Devlet tarafından resmileştirilmiş olan bu hesap cetveli, muhasebe hesap kodlarının mantıklı ve sistemli bir yapıda sıralanmasını sağlar. Kodlama mantığı ise şöyledir:
- 1. rakam: Hesap sınıfı
- 2. rakam: Hesap grubu
- 3. rakam: Büyük defter hesabı
Diğer blog yazılarımızı incelemek için tıklayın.
Tek düzen hesap planıyla ilgili GİB sayfasına ulaşmak için tıklayın.
