Elektronik fatura mükelleflerinin fatura kesme işleminden önce bilmesi gereken iki kavram bulunmaktadır. Bunlardan birisi temel elektronik fatura, diğeri ise ticari elektronik faturadır. Bu iki kavram birbiri ile karıştırılmaktadır. Fakat anlam itibari ile birbirinden ayrılmaktadır.
E-Fatura Nedir?
Elektronik fatura e- dönüşüm adı verilen bir süreç sonucunda ortaya çıkmıştır. Daha önce fiziki olarak elde edilen faturaların veya faturalama sürecinin dijital ortamda gerçekleşmesi haline elektronik fatura denmektedir.
Elektronik fatura sistemi günümüzde dünyada ve ülkemizde geniş kullanım alanına sahiptir. Bu sayede tüm iş yerleri ve mükellefler kolaylıkla elektronik fatura düzenlenebilmektedir. Ayrıca elektronik ortamda hazırlanan bu faturalar nakliye giderleri ile birlikte kağıt israfını engellemesi sebebiyle de büyük ölçüde tasarruf sağlamaktadır.
Temel E-Fatura Nedir?
Temel elektronik fatura elektronik fatura türlerinden birisidir. Bir faturanın göndericiden alıcıya iletilmesi esasına dayalı olmaktadır. Temel elektronik faturada kendisine iletilen faturada teknik bir sorun bulunmuyor ise o faturayı alıcı kabul etmekle yükümlü olmaktadır. Temel elektronik faturada, herhangi bir sorun yok ise alıcının faturayı reddetme gibi bir durum söz konusu olmamaktadır.
Elektronik fatura türlerinden olan temel elektronik faturada eğer bir teknik problem var ise alıcı itiraz edebilir ve bu fatura iptal edilebilir. Fakat temel elektronik fatura alıcıya iletilmiş ise, iletilen tarihten itibaren onaylanmış kabul edilmektedir.
Ticari E-Fatura Nedir?
Ticari elektronik fatura da elektronik fatura türlerinden olmaktadır. Ticari elektronik faturada ise gönderici alıcıya fatura ilettiği zaman, alıcının kendisine ulaşan ticari faturayı kabul etme, reddetme veya iptal etme gibi hakları bulunmaktadır. Bu nedenle ticari elektronik faturalarda gönderici elektronik faturayı alıcıya düzenleyip ilettikten sonra alıcı bu fatura ile ilgili bir yanıt beklemektedir.
Temel elektronik fatura ve ticari elektronik faturada fatura düzenlenip alıcıya iletilmektedir. Fakat alıcıya iletildikten sonra temel elektronik faturada fatura onaylanır iken, ticari elektronik faturada onaylanmaz, alıcıdan cevap beklenir.
Temel E-Fatura ve Ticari E-Fatura Arasındaki Farklar Nelerdir?
Kesilen faturalar elektronik fatura ve e-arşiv fatura olarak iki şekilde ayrılmaktadır. Faturanın kesildiği sistem bunu otomatik olarak belirlemekte ve karşı tarafa iletmektedir. Alıcıya kesilen fatura elektronik fatura ise bu fatura kendi içerisinde temel elektronik fatura ve ticari elektronik fatura olmak üzere iki farklı şekilde incelenir. Fakat e-arşiv fatura olarak kesilen faturalarda yalnızca e-arşiv fatura olarak görünmektedir.
Temel elektronik fatura ve ticari elektronik faturalarda pek çok farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklar şu şekilde sıralanmaktadır:
– Alıcıya iletilen fatura temel elektronik fatura ise, bu fatura alıcıya ulaştığı andan itibaren alıcı tarafından kabul edilmiş varsayılır. Faturada teknik bir kusur bulunması halinde ise alıcı faturayı reddedebilir.
– Fakat bu durum ticari elektronik faturada farklıdır. Kesilen fatura ticari elektronik fatura ise, faturanın alıcıya ulaştığı andan itibaren alıcıdan ret veya onay cevabı beklenmektedir.
Temel E-Fatura Nasıl Reddedilir?
Temel elektronik faturada gönderici alıcıdan onay veya ret beklemez. Sistem tarafından fatura otomatik kabul edilir. Fakat 2019 yılı itibari ile Gelir İdaresi Başkanlığı sitesinde e-fatura İptal Portalı yayınlanmış ve temel elektronik fatura iptalinin önü açılmıştır. Bu nedenle temel elektronik faturalar bazı durumlarda itiraz edilebilmektedir. Elektronik Fatura İptal Portalı ise bu itirazların sonuçlanması durumunda iptal edilmesi için kullanılmaktadır. Bu portal ile iptal işlemleri sonucu faturayı kesen tarafa ret yanıtı iletilebilmektedir.
Ticari E-Fatura Nasıl İptal Edilir?
Ticari elektronik faturalarda kendi özeliği gereğince kesilip alıcıya iletildikten sonra onay beklenmektedir. Faturayı alan alıcı 8 gün içerisinde onay veya ret vermez ise ticari elektronik fatura otomatik bir şekilde onaylanmaktadır.
Ticari elektronik faturaların kabul edilmesinden sonra reddedilmesi için ise alıcının KEP sistemini kullanması gerekir. Bu sistem ile alıcı ticari elektronik faturayı gönderen kuruma veya kişiye yazı gönderir. B yazı sonrasında tarafların anlaşması halinde yazı arşive eklenir ve faturanın iptali gerçekleşir.