Gider pusulası mal hizmetlerin vergi mükellefi olmayan kişi ya da kurumlar tarafından düzenlenen belgelere denmektedir. Aynı zamanda tüketicilere satılmış olan ürünlerin iade alınması için de gider pusulaları düzenlenmektedir.
Gider pusulası, vergi mükellefi olmayan kişi veya kurumlardan mal ya da hizmet alımında düzenlenen resmi bir belgedir. Ayrıca tüketicilere satılan ürünlerin iadesi sırasında da gider pusulası kullanılabilir. Vergi sisteminde şeffaflık ve denetim açısından önemli bir araçtır.
Gider Pusulası Nedir?
Vergi mükellefi olmayan kişilerden ürün veya hizmet alındığında, bu işlemi belgelemek için gider pusulası düzenlenir. Satılan malların tüketiciden iade alınması durumunda da gider pusulası kullanılabilir. Vergisel işlemlerin belge ile kayıt altına alınması, vergi matrahının doğru hesaplanması için gider pusulası önemli bir belgedir.
Gider Pusulası Ne Demek?
Gider pusulası, fatura düzenleme yükümlülüğü olmayan kişilerden alınan mal veya hizmet karşılığında düzenlenen, fatura yerine geçen resmi belgedir. Vergi mükellefi olmayan kişiler fatura kesemeyeceği için, bu tür işlemler gider pusulası ile belgelenir. Uygulamada genellikle esnaflardan yapılan alışlarda düzenlenir.
Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?
225 numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre gider pusulası hazırlanırken aşağıdaki bilgilere yer verilmelidir:
- Hizmetin veya malın cinsi, fiyatı, adedi, toplamı, net tutarı
- Vergi oranı ve tutarı
- Alıcı ve satıcının adı/ünvanı, adresi, vergi numarası
- Düzenleme tarihi
Gider pusulaları en az iki nüsha halinde düzenlenmeli; biri mal/hizmet sağlayıcısına, diğeri alıcıya verilmelidir. Belgeler noter onaylı olmalı ya da anlaşmalı matbaalarda bastırılmalıdır.
Gider Pusulasının Stopaj Oranları
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesine göre, vergi muafiyeti olan kişilerden mal/hizmet alınması durumunda stopaj ödenmesi gerekir. Stopaj oranları aşağıdaki gibidir:
- Hurda alımı: %2
- Diğer mal alımları: %5
- Dokuma ürünleri, paspas, fırça, çarşaf gibi hizmet bedelleri: %2
- Diğer hizmet alımları: %10
- Vergi mükellefi olmayan, esnaf niteliği taşımayan kişilerden alım: %20
Gider Pusulasını Kimler Kullanır?
Fatura kesme yükümlülüğü olan mükelleflerin, bu yükümlülüğü olmayan kişilerden mal veya hizmet alması durumunda gider pusulası düzenlemesi gerekir. Vergi Usul Kanunu 234. maddesine göre:
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, defter tutan serbest meslek erbapları veya basit usulde kazanç sağlayanlar, vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler için gider pusulası düzenlemeli ve belgeyi karşı tarafa imzalatmalıdır. Gider pusulası, bu kişiler için fatura yerine geçer.
Gider pusulasında işin niteliği, miktarı, fiyatı, işin kim tarafından ve kime yapıldığı, tarih, adres, seri ve sıra numarası yer almalıdır. Belge, işi yapan kişiye teslim edilerek yasal sürece uygun şekilde düzenlenmiş olur.
